Wyrok skazujący Bolsonaro: USA ubolewają nad „polowaniem na czarownice” w Brazylii
Po orzeczeniu Sądu Najwyższego Brazylii napięcia dyplomatyczne między tym krajem Ameryki Południowej a Stanami Zjednoczonymi prawdopodobnie jeszcze bardziej się zaostrzą. Pomimo ostrzeżeń Waszyngtonu, sąd w Brasilii skazał byłego prezydenta Jaira Bolsonaro na 27 lat i trzy miesiące więzienia za próbę zamachu stanu – czterech z pięciu sędziów uznało go wcześniej winnym.
Nowe sankcje wobec Brazylii?Rząd USA ostro skrytykował orzeczenie i zapowiedział konsekwencje. Sekretarz stanu USA Marco Rubio napisał na platformie internetowej X, że Stany Zjednoczone zareagują odpowiednio na to „polowanie na czarownice”. Rubio nie podał szczegółów.
Prezydent USA Donald Trump nazwał skazanie swojego sojusznika „bardzo zaskakującym”. Już wcześniej zareagował na postępowanie przeciwko 70-latkowi, nakładając na niego cła i sankcje. Bolsonaro, znany również jako „Tropical Trump”, był „dobrym prezydentem Brazylii” – podkreślił Trump. Wskazał na analogie do postępowań sądowych, które toczyły się przeciwko niemu w ostatnich latach. „To podobne do tego, co próbowali mi zrobić, ale nie uniknęli kary” – podkreślił Trump.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Brasilii oświadczyło, że brazylijska demokracja nie da się zastraszyć groźbami Rubia. Będzie bronić „suwerenności kraju przed agresją i próbami wywierania wpływu”.
Szef „organizacji przestępczej”Sąd Najwyższy orzekł, że Bolsonaro kierował „organizacją przestępczą”, której celem było unieważnienie wyników wyborów prezydenckich w 2022 roku. Polityk skrajnej prawicy przegrał wybory z lewicowym Luizem Inácio „Lulą” da Silvą .
Sędziowie uznali również Bolsonaro za winnego namawiania swoich zwolenników do brutalnego szturmu na Sąd Najwyższy, Pałac Prezydencki i Kongres w Brasilii w styczniu 2023 roku. Setki zwolenników Bolsonaro dostały się wówczas do budynków i spowodowały poważne zniszczenia.
Istniały również domniemane plany, pod kryptonimem „Zielony i Żółty Sztylet”, mające na celu zamordowanie Luli, jego zastępcy Geraldo Alckmina oraz sędziego Sądu Najwyższego Alexandre’a de Moraesa. Moraes od dawna uważany jest za arcywroga Bolsonaro.
Bolsonaro, który był głową państwa Brazylii w latach 2019-2022, zaprzecza wszystkim zarzutom i określa siebie jako ofiarę prześladowań politycznych. Jego prawnicy zamierzają odwołać się od wyroku. Wyrok ponad 27 lat więzienia jest „absurdalnie wygórowany i nieproporcjonalny” – napisali prawnicy w oświadczeniu. Obrona zapozna się z uzasadnieniem wyroku i „złoży odpowiednie środki prawne, w tym na szczeblu międzynarodowym”.
Prawnicy domagają się, aby proces odbył się przed całym Sądem Najwyższym, składającym się z jedenastu sędziów – a nie tylko z Pierwszej Izby. W związku z tym długi proces apelacyjny może przeciągnąć się aż do następnych wyborów prezydenckich w przyszłym roku.
Oprócz byłego prezydenta, siedmiu innych oskarżonych stanęło przed sądem, w tym byli ministrowie i generałowie, którzy wszyscy protestowali, twierdząc, że są niewinni. Oni również zostali skazani.
Wbrew obawom, wyroki nie wywołały większych protestów ze strony zwolenników Bolsonaro. Eksperci początkowo ostrzegali przed nadmierną przemocą, biorąc pod uwagę silną polaryzację społeczeństwa brazylijskiego. Według sondaży, niewielka większość Brazylijczyków popiera pociągnięcie Bolsonaro do odpowiedzialności.
wa/pgr (afp, rtr, dpa, epd, kna)
dw
